Pasgeboren baby’s en slapen: dit moet je weten

Kennis over het proces van slapen geeft je vertrouwen

De slaapcyclus van een pasgeboren baby is net even anders dan van baby’s van ongeveer vier maanden oud. Met name in de eerste drie maanden werkt de slaap van een baby anders. Dit zogenoemde vierde trimester heeft zijn eigen gebruiksaanwijzing. Hoe fijn is het dan wanneer je hier wat meer inzicht in krijgt en je als het ware je eigen slaapcoach wordt voor je baby. Want juist wanneer je meer weet over pasgeboren baby’s en slapen, kun je met meer vertrouwen deze periode van drie maanden tegemoet gaan. In dit blog lees je meer over pasgeboren baby’s en slapen. Ook vertel ik meer over de slaapcyclus. Een mooie slaapbasis aanbrengen is immers goud waard!

Slapen werkt op elke leeftijd anders

Slapen is een leerproces. Het werkt op iedere leeftijd weer anders. Je baby maakt heel veel fases door op het gebied van slapen. Een pasgeboren baby heeft veel slaap nodig en kan tot wel drie kwart van de dag slapen. Daarentegen kan een ouder kindje weer langer wakker blijven tussen de slaapjes door en neemt de hoeveelheid slaap overdag af. Om het ideale slaapmoment te bepalen dat aansluit bij de leeftijd, werk ik onder andere met maximale wakkertijden tussen de slaapjes. Vaak zien we rond de leeftijd van 3 tot 3,5 jaar dat het slaapje overdag komt te vervallen en de volledige slaap in de nacht wordt gedaan. Ik vertel je graag meer over de slaap die je baby in de verschillende fases nodig heeft.

Een baby wordt geboren zonder een duidelijk dag-en-nachtritme

Pasgeboren baby’s moeten nog leren slapen. Zij hebben nog geen duidelijk slaap- en waakritme. De slaap van je baby heeft nog geen duidelijke structuur. Je baby moet een zogenaamd circadiaans ritme gaan ontwikkelen, ook wel een biologische klok genoemd, waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt. Uiteindelijk is je baby met dit ritme overdag meer uren wakker en slaapt hij ‘s nachts meerdere uren achter elkaar. Deze slaapcyclus wordt natuurlijk nog wel onderbroken door nachtvoedingen. Pasgeboren baby’s hebben deze biologische klok nog niet en dat duurt wel een tijdje. De meeste baby’s hebben een duidelijker dag-en-nachtritme ontwikkeld wanneer ze tussen de zes en twaalf weken oud zijn. In die periode ontwikkelt zich de slaapcyclus.

Tips om pasgeboren baby’s te helpen slapen

Zo lang het circadiaans ritme er nog niet is, zal het slaapritme van je pasgeboren baby dus nog niet afgestemd zijn op de dag en nacht. De slaap van je baby wordt in die periode ingegeven op basis van slaapdrang. De eerste zes weken gebruik je tijdens het slapen dus geen (verduisterende) gordijnen. Je wil immers het dag-en-nachtritme goed instellen en zorgen voor een goede slaapcyclus. Als er geen slaaphormonen zijn, heeft de kamer donker maken ook geen zin. Minstens zo belangrijk is een goede ochtendwandeling. Voor verdere tips kun je een kijkje nemen op mijn blog.

Biologische klok

Baby’s hebben, net als volwassenen, een biologische klok. Pasgeboren baby’s slapen echter nog niet volgens dit ritme. Deze begint zich pas tussen de zes en twaalf weken na de geboorte te ontwikkelen en te vormen. Vanaf dit moment kan het je baby enorm helpen hem standaard in de ochtend wakker te maken rond bijvoorbeeld 07.00 uur. Hiermee stel je het ritme optimaal in en krijg je voorspelbaarheid in de dag. Zo help je de biologische klok van je baby een handje om deze goed in te stellen. Geef rond dit moment ook een voeding. Dit markeert de start van de dag en geeft ook houvast voor wanneer de volgende voeding ongeveer komt. Door een duidelijk patroon aan te brengen in de slaap van je baby komt er meer gewenning en dat brengt weer een voorspelbare lengte van dat slaapje.

De invloed van zonlicht en hormonen op de slaap van je baby

Het biologische ritme is afgestemd op donker, licht, eten, drinken én sociale interactie. Ons lichaam reageert op het opkomen en ondergaan van de zon. We worden moe als het donker wordt en worden weer wakker zodra het ‘s ochtends licht wordt. Hierbij zijn twee natuurlijke hormonen van grote invloed: melatonine en cortisol. Bij pasgeboren baby’s werken deze hormonen nog niet zoals bij oudere kinderen, maar vanaf ongeveer zes weken kunnen de meeste baby’s deze hormonen goed aanmaken. Deze natuurlijke hormonen en het zonlicht zijn van grote invloed op de biologische klok van je baby.

Natuurlijke hormonen: melatonine en cortisol

Melatonine zorgt ervoor dat je slaperig wordt. Cortisol stimuleert juist de activiteit. Gedurende de dag zien we verschillende pieken en dalen in de aanmaak van deze hormonen. Als het donker is, wordt het stofje melatonine geactiveerd. Het stofje cortisol wordt juist door licht in werking gezet. Pasgeboren baby’s maken deze hormonen in het begin nog niet goed aan, maar later gebeurt dit wel. Vanaf dat je baby ongeveer zes weken oud is, raad ik dan ook aan om elk slaapje in het donker plaats te laten vinden. Met name als je baby moeite heeft om in slaap te vallen, kan het donker zijn net het zetje in de rug geven om de slaap te kunnen vatten. Een donkere omgeving stimuleert immers de aanmaak van melatonine en daarmee de slaap van je baby.

Verschillende fases in de slaapcyclus van je baby

Iedereen slaapt in een slaapcyclus. Een cyclus bestaat uit diverse slaapfasen:

• Lichte slaap
• REM-slaap (actieve slaap, droomslaap)
• Diepe slaap (stille slaap)

Tijdens de slaap doorloopt je baby al deze fasen. Wanneer je baby alle slaapfasen goed doorloopt, zorgt dit voor een goed herstel van zijn lichaam en wordt het groeihormoon voldoende aangemaakt. Hieronder vertel ik je meer over de verschillende slaapfasen in de slaapcyclus van pasgeboren baby’s.

De slaapcyclus van pasgeboren baby’s

Wanneer je kijkt naar pasgeboren baby’s en slapen, zie je dat bij newborns de slaapfasen nog in ontwikkeling zijn. Ook de hormonen die de slaapfasen ondersteunen ontwikkelen zich nog. Wanneer een pasgeboren baby gaat slapen, bestaat de slaapcyclus eigenlijk nog maar uit twee fases: de actieve en de passieve slaap. Deze fases noem je ook wel de REM-slaap en non-REM-slaap ofwel de slaapgelijkende fase. Het lijkt op slapen, maar het is er nog niet helemaal.

Actieve slaap (REM-slaap)

Een van de fases uit de slaapcyclus van je baby is de actieve slaap (REM-slaap). Deze duurt ongeveer 20 tot 25 minuten. Tijdens de actieve slaap kan je baby makkelijk wakker worden. Deze fase is bijvoorbeeld te herkennen aan:

• snelle oogbewegingen
• het maken van geluidjes
• bewegingen
• lachtrekjes

Je baby wordt dan snel wakker, omdat hij in een lichte slaap zit. Daarom is het zo lastig om je baby in deze actieve slaap weg te leggen. Vlak voordat je baby de stille slaap ingaat, komt er een soort schok door het lijfje, waardoor hij weer wakker kan worden. Typisch zie je dus baby’s binnen 20 tot 25 minuten wakker worden, net voordat ze de diepste slaap goed en wel te pakken hebben. Dit zijn de bekende hazenslaapjes. Er is dan wel slaap, maar niet genoeg echt herstel. Terwijl juist tijdens de diepe slaapfase het groeihormoon wordt aangemaakt. Heel belangrijk dus voor je pasgeboren baby!

Diepe slaap

Als je baby de tweede fase (de non-REM-slaap) goed kan pakken, dan zakt hij weg in een stille slaap. Deze noemen we dan ook wel de diepe slaap en is een nieuwe fase in de slaapcyclus. Deze diepe slaap duurt ongeveer 20 minuten. In deze fase wordt je baby over het algemeen niet zo snel wakker van elk geluidje. Ook beweegt hij minder, waardoor kans dat hij zichzelf wakker maakt ook klein is. Je ziet in deze fase het volgende

• je baby ligt stil;
• de ademhaling is rustiger en ritmischer;
• je baby beweegt minder of beweegt niet;
• je baby maakt minder geluid.

Pasgeboren baby’s dromen veel en slapen anders, waardoor ze vaker wakker worden of juist wakker lijken, terwijl ze slapen. Hoe jonger je baby, hoe meer droomslaap hij zal hebben. De droomslaap is erg belangrijk, want dit is het moment waarop het brein zich ontwikkelt. Het is niet voor niets dat de slaap van een baby voor 50% bestaat uit droomslaap. Na het eerste jaar valt dit terug naar 30% en bij volwassenen is dit nog maar 20%.

Hazenslaapjes: toch een echte slaapcyclus

Na de actieve en de passieve slaap begint voor je baby weer een nieuwe slaapcyclus die bestaat uit deze twee fases óf je baby wordt wakker. Baby’s vanaf ongeveer zes weken oud slapen dus vaak in blokken van ongeveer drie kwartier (het hazenslaapje) of een veelvoud daarvan. Je hebt hier te maken met een echte slaapcyclus. In dat rondje zitten alle slaapfasen. Slaapt je baby eindelijk en is hij dan binnen 45 minuten weer wakker? Geen paniek. Slapen is namelijk een vaardigheid die je pasgeboren baby nog gaat leren. Dit zal beter gaan naarmate je kindje ouder wordt. Vanaf de geboorte tot zes weken slaapt een baby anders, niet volgens deze slaapcyclus en ook nog met ‘gelijkende’ slaapfasen. Hoe ouder je baby wordt, hoe meer ‘s nachts een langer stuk wordt geslapen.

De behoeftes van pasgeboren baby’s van nul tot twee weken

De eerste twee weken na de geboorte van je baby staan in het teken van elkaar leren kennen en alles op gang brengen. Wat je baby nodig heeft in deze fase zijn veel knuffels, rust, voeding en slaap. Huid-op-huidcontact is erg belangrijk en ook het responsief reageren. Een ritme is er nog niet echt; je gaat gewoon mee in het ritme van je baby. Wil je baby lekker bij jou slapen dan is dat geen probleem. Je bent immers zijn baken van veiligheid en rust. Omdat slaap voor baby’s enorm belangrijk is, ga ik nog wat dieper in op pasgeboren baby’s en slapen.

Pasgeboren baby’s van nul tot twee weken en slapen

In deze periode slaapt je baby af en aan. Dat kan wel zo’n zestien tot twintig uur per etmaal zijn. Vaak zijn dit nog geen langere rukken; de slaap van je baby bestaat meer uit een serie van allemaal korte slaapjes. Bijna de helft van deze uren slaapt je baby overdag. Het slaapje van je baby kan erg wisselend zijn. Zo kan er twee tot drie uur achter elkaar worden geslapen, maar als er een uurtje wordt geslapen is dat ook goed. De slaapcyclus van je baby is in deze periode nog kort. En dat is ook goed, want je baby heeft veel voedingen nodig, omdat hij nog geen grote hoeveelheden aan kan. Tussen elk slaapje kun je je baby ongeveer 30-45 minuten wakker laten zijn.
Er is nog sprake van een omgekeerd dag-en-nachtritme, waardoor je pasgeboren baby de neiging heeft overdag flink te slapen en ‘s nachts vaker te komen voor voeding. Laat in dat geval je baby ongeveer 30 tot 45 minuten wakker zijn en breng al een routine en daarmee voorspelbaarheid aan voordat je hem op bed legt. Laat je baby niet langer dan twee à drie uur slapen. Zo leg je de basis voor een goede slaapcyclus. Meer tips om hieraan te werken zie je op mijn website.

Pasgeboren baby’s van nul tot 2 weken en ritme

Een ritme is nu nog niet aanwezig, daar is het te vroeg voor. Je gaat gewoon lekker mee in het ritme van je baby. En het is prima om je kindje tijdens zijn slaapje bij je te dragen of een lekkere wandeling te maken. Natuurlijk kun je jouw kleintje ook alvast laten wennen aan het slapen in zijn ledikantje. Er is dus nog geen echt ritme, maar je kunt wel werken aan een bepaalde routine door alles in een vaste volgorde en op een bepaalde manier te doen. Verschoon de luier bijvoorbeeld voor de voeding en het liefst elke keer verschonen op dezelfde plaats voordat hij gaat slapen. Laat je baby drinken na het wakker worden en leg hem wakker in zijn eigen bedje. Dit zijn al een aantal goede gewoontes die ervoor kunnen zorgen dat er een bepaalde gewenning ontstaat. Probeer hierbij te voorkomen dat je ongewenste gewoontes gaat creëren door bijvoorbeeld je kindje altijd in slaap te voeden of in slaap te wiegen. Dit kan wel een keertje voorkomen, maar als dit bij elk slaapje gaat gebeuren dan kan je kindje straks niet meer zelf in slaap vallen en heeft hij jou altijd nodig.
Er is ook nog sprake van een omgekeerd dag-en-nachtritme en je baby heeft nog geen circadiaans ritme. Door het aanbrengen van routine en voorspelbaarheid help je je baby langzaam het verschil tussen dag en nacht te leren. Dit betekent eigenlijk in een notendop je kindje op tijd in zijn eigen bedje leggen. Meestal is dat binnen 45 minuten na het wakker worden. Dit geldt ook als hij net uit de nacht is gekomen. Overdag laat je hem niet te lang slapen per slaapje.
Meer tips om hieraan te werken zie je op mijn website.

De behoeftes van baby’s van twee tot acht weken

In de periode dat je baby twee tot acht weken is, gebeurt er veel. Zo ontstaat er een dag-en-nachtritme en maakt hij een enorme mentale en fysieke groei door. Hij heeft je in deze periode extra hard nodig om de veiligheid op te zoeken. Heel belangrijk is het huid-op-huidcontact, troosten en samenzijn. Dit kan niet genoeg gebeuren, op deze leeftijd kan je je baby nog niet verwennen. In deze tijd leer je elkaar steeds beter kennen en volg je het natuurlijke ritme van je pasgeboren baby. Je baby begint na verloop van tijd steeds alerter en nieuwsgieriger te worden. Waak ervoor dat hij te veel prikkels binnen krijgt en zorg voor rust en ritme. ‘s Avonds kan je baby wat onrustiger worden. Dit heeft allemaal te maken met de ontwikkeling. Slaap is voor je baby dus erg belangrijk.

Baby’s van twee tot acht weken en slapen

In week twee tot acht duurt de slaap van je pasgeboren baby zo’n vijftien à zestien uur per een etmaal en kan hij al iets langere slaapjes maken. Tussen de slaapjes is hij zestig minuten wakker en aan het eind van deze periode wel negentig minuten. Kijk in deze fase goed naar de slaapsignalen. Na zes weken krijgt je baby zijn circadiaans ritme. De slaap van je baby volgt nu zijn biologische klok. Structuur in de dag wordt nu nog belangrijker. Zorg voor een vast begin van de dag, doe het licht aan en praat tegen je baby. Begin de dag dan op een vast tijdstip met voeding. Dat is een mooie basis voor het voedingsritme gedurende de rest van de dag. Slapen volgens het ritme van de wakkertijden wordt nu steeds belangrijker. Hiermee leg je een goede basis voor een goede slaapcyclus. Probeer ook de voeding zoveel mogelijk te geven als je baby geslapen heeft, dan is hij uitgerust en zal hij beter drinken. Zo voorkom je dat je hem eraan laat wennen om in slaap te vallen tijdens de voeding.

Toch nog hulp nodig? Puur Slaapcoaching voor je baby!

De slaap van je baby heeft zo zijn gebruiksaanwijzingen. Hierover is veel informatie te vinden, maar dat kan allemaal best verwarrend zijn waardoor je niet weet waar je goed aan doet. Wil je meer weten over pasgeboren baby’s en slapen en over de slaapcyclus? Of heb jij behoefte aan gestructureerde informatie in de vorm van een slaapplan? Dan kan ik als babyslaapcoach iets voor je betekenen. Want een goede slaapbasis aanbrengen is belangrijk voor nu en later. Voor een vrijblijvend gesprek bel je naar 06-18143496. Je kunt ook mailen op info@puurslaapcoaching.nl. Ook via het contactformulier op deze website kunnen we een gesprek inplannen. Ga ook naar de website voor het e-book met extra tips en adviezen over het slapen van je baby.

Veel succes!

Liefs, Wendy