Wat is een slaapregressie?
Iedereen die wel eens op internet iets heeft opgezocht over slaapproblemen bij baby’s, heeft de term slaapregressie vast voorbij zien komen.
Eigenlijk is regressie een benaming die niet helemaal past bij deze ontwikkeling. De letterlijke betekenis van regressie is achteruitgang of terugwerking. Dat is nu juist wat er tijdens een slaapregressie niet gebeurt, maar wellicht als je dit uit het oogpunt van de ouders bekijkt is het wel een goede benaming. De meeste ouders kunnen zo’n periode namelijk ervaren als een achteruitgang omdat het slapen dat eerst best prima ging nu ineens niet meer goed gaat. Dat voelt als een stap terug, maar kijk je naar het kleintje dan is het eigenlijk een vooruitgang in zijn slaapontwikkeling.
Wat gebeurt er precies tijdens een slaapregressie?
Een slaapregressie is een groot moment in de ontwikkeling van de slaapstructuur van een kindje.
De slaapregressie houdt verband met de cognitieve en mentale ontwikkeling en heeft invloed op de hechting en het slapen. Er gebeurt veel in het brein van je kindje en dat zorgt ervoor dat het slapen zomaar vanuit het niets niet meer goed gaat en een uitdaging wordt. De hele wereld staat op zijn kop en daarna is de gebruiksaanwijzing ineens veranderd. Eigenlijk is het dus een progressie want op heel veel vlakken maakt je kindje een stap voorwaarts. Dat is toch mooi?
Waar herken ik een slaapregressie aan?
Komen onderstaande signalen je bekend voor dan kun je te maken hebben met een slaapregressie.
• Willekeurig en vaker wakker zijn gedurende de dag/nacht
• Hangerig en huileriger
• Extreem vroeg wakker worden vóór 06.00 uur
• Weigeren van dutjes
• Korte dutjes
• Slaapt veel lichter
• Minder behoefte aan eten
Hoe lang duurt een slaapregressie?
Anders dan bij een oei ik groei sprong kan een slaapregressie wel 6 weken duren met een piek in de eerste 3 weken. Het is niet allemaal in een vastomlijnd tijdpatroon te gieten, het gaat vaak met golfbewegingen en zie je dat de ene dag beter gaat dan de andere dag.
Wat kun je doen tijdens een slaapregressie?
We kunnen de slaapregressie verder niet beïnvloeden, in die zin zou je kunnen zeggen dat wij er niet zoveel aan kunnen doen. Wat we echter wel kunnen doen is responsief reageren, veel liefde geven en er zijn voor je kindje. Alles is even geoorloofd om je kindje door deze storm heen te loodsen. Het belangrijkste is dat je kindje tijdens deze periode geen vermoeidheid gaat opbouwen. Dus als het nodig is om even te dragen of hem in slaap te helpen, biedt dan deze hulp. Alles om de schade te beperken om het zo maar te zeggen. Als de slaapbasis goed is, kun je deze na de regressie gewoon weer oppakken. Slaapregressies zijn moeilijk voor jou als ouder, maar ook voor het kind. Weet dat het een fase is en als deze voorbij is je kindje weer nieuwe vaardigheden heeft geleerd op het gebied van slapen.
Slaapregressie op verschillende leeftijden:
4 maanden:
Deze eerste regressie is meteen een hele pittige!
Heb je net alles een beetje op de rit en ga je misschien rond deze tijd ook weer werken dan komt deze regressie niet op een lekker moment. Maar deze regressie is wel een belangrijke op het gebied van slapen. Je baby is zich meer bewust van de omgeving en met deze bewustwording en spannende nieuwe dingen is het ook lastig om te slapen. De slaappatronen gaan al meer op die van grote mensen lijken. De slaapcyclus verandert permanent en een diepere slaap wordt ontwikkeld. Hierdoor ontstaat er een groter verschil tussen diepe en lichte slaap. De overgang hiertussen verloopt moeizamer en het resultaat is de welbekende hazenslaapjes. Je baby zal waarschijnlijk veel meer wakker worden ’s-nachts en dan zul je als ouder even wat langer moeten troosten om hem weer in slaap te krijgen. Eigenlijk is het een kwestie van wennen; hij gaat vanzelf weer goed slapen of wellicht nog wel beter dan voorheen.
Wat doe je?
• Let goed op de wakkertijden
• Bij korte slaapjes dus meer slaapjes aanbieden
• Zorgen dat slapen niet te afhankelijk gaat worden
8 maanden:
Deze slaapregressie kan zich iets vroeger of juist iets later voordoen, afhankelijk van de ontwikkeling van je baby. De oorzaak van deze regressie is de grove motoriek die vooruitgaat: kruipen en optrekken om te gaan staan. De fysieke mogelijkheden van je kleintje exploderen op het moment, echt alles staat op zijn kop. Veel baby’s zijn rond deze leeftijd ook klaar om het 3e dutje te laten vallen. Laat deze overgang geleidelijk verlopen. Niet zo gek dus dat dit het slapen kan verstoren en daar komt ook de rest nog bij. Naast de fysieke ontwikkeling gaat je baby ook in hechting naar een nieuwe fase. Verlatingsangst komt om de hoek kijken. In mijn blog kun je lezen hoe je jouw kindje kunt helpen om hiermee te leren omgaan.
Wat doe je?
• Responsief en liefdevol reageren. Accepteer dat het slapen even anders gaat dan je gewend was en dat je
baby jou juist nu extra nodig heeft.
• Zorg voor rust, regelmaat en voorspelbaarheid. Een open deur misschien, maar echt als de wereld van je baby
voorspelbaar is dan kan hij of zij zich makkelijker aan zijn slaap overgeven.
• Houd je vast aan jullie slaapritueel.
• Als de slaapjes korter worden, let je op de slaapsignalen en leg je je baby indien nodig dus ook eerder en vaker
in bed en/of je vervroegt bedtijd in de avond.
• Houd rekening met wakker tijden en ondersteun het natuurlijke slaapritme van je baby
12 maanden:
Deze slaapregressie kan optreden rondom de 1e verjaardag van je kindje. Maar niet iedere dreumes heeft er last van en daarom kan deze fase ook wel mild zijn. Op motorisch gebied komen er weer nieuwe vaardigheden bij zoals bijvoorbeeld de eerste woordjes, leren optrekken en staan of zelfs al de eerste stapjes te zetten. Dit kan allemaal weer van invloed zijn op slaap waardoor je uk plotseling dutjes begint te weigeren of nog maar korte dutjes doet. Je uk is een echte dreumes aan het worden en vind 1 slaapje wel voldoende. Maar pas op! Je kindje is echt nog niet klaar om naar 1 slaapje te gaan overdag dat komt pas rond de 18 maanden. Daarnaast kan het zijn dat je kleintje zijn nieuwe vaardigheden zoals zitten en staan in zijn ledikantje ook wil uitproberen. Probeer je baby niet herhaaldelijk neer te leggen, deze strijd ga je niet winnen. Geef hem de ruimte of zelf te gaan liggen en zo leert hij vanzelf dat het lekkerder is om te liggen tijdens het slapen.
Wat doe je?
• Zorg voor 2 slaapjes overdag
• Hou consequent het bedtijdritueel aan
• Zorgt voor ritme en regelmaat
• Als je baby gaat zitten of staan in zijn ledikantje, geef je hem deze ruimte zodat hij vanzelf merkt dat liggend
slapen lekkerder is
• Werk met de wakkertijden
18 maanden:
Rond deze periode maken veel dreumesen de overstap van twee slaapjes naar één slaapje overdag. Dat kan wederom gepaard gaan met slaapproblemen. Je merkt dat wat eerst wel werkte door te troosten nu ineens niet meer werkt. Dat maakt dat je gaat twijfelen als ouder en alles gaat proberen. Hierbij speelt ook nog dat verlatingsangst piekt op deze leeftijd. Sommige kindjes kunnen ’s-nachts echt niet meer zonder je. Vroeg wakker worden en lang wakker zijn gedurende nacht zijn kenmerkend voor deze periode. Ook op het gebied van taalontwikkeling gaat je kindje enorm vooruit en worden ze meer onafhankelijk in hun spel, beweging en bij het eten. Samen met die groter wordende onafhankelijkheid, begint vaak ook hun ‘willetje’ groter te worden. Een driftbui overdag of bij het slapengaan zal waarschijnlijk geen uitzondering zijn.
Wat doe je?
• Troost bieden, maar wel in de kamer blijven en niet (te snel) vervallen in het geven van een voeding of andere
middelen die een slaapassociatie kun vormen
• Ouders draaien wisseldiensten
• Praat met de dreumes! Spreek het ritme door en neem de ‘Fear Of Missing Out’ weg, want deze is er echt.
24 maanden:
Deze regressie kan zich aandienen op 24 maanden maar zich ook af en aan openbaren tot de leeftijd van 2,5 jaar. Het is ook de beruchte ik ben 2 en ik zeg nee fase. De zelfstandigheid die al zichtbaar was met 18 maanden is nu aan het pieken en laat dit duidelijk merken. Tijdens deze periode leren ze ook heel bewust dat gedrag gevolgen kan hebben en wat het effect van een bepaald gedrag kan zijn. Ze beginnen te begrijpen dat ze een keuze hebben. Consequent zijn en duidelijkheid geven is erg belangrijk nu. Grenzen worden opgezocht bij het slapen gaan. Eén van de problemen kan het middagslaapje zijn; je peuter kan je het idee geven dat deze niet meer nodig is. Nee zeggen tegen een dutje zal dan ook vaak gebeuren. Laat je echter niet in de val lokken, je kindje heeft het dutje echt nog nodig tot de leeftijd van ongeveer 3 jaar.
Succes!
Liefs, Wendy
