Help, mijn baby wil niet doorslapen in de nacht
De nachtvoeding stopt, de nachtelijke onderbrekingen niet
Wanneer je een kindje krijgt, weet je dat er op het gebied van slapen het een en ander gaat veranderen. De nachten gaan bijvoorbeeld korter worden. Zeker in het begin moeten er namelijk nachtvoedingen aan je kleintje gegeven worden. Maar wat te doen als je baby eigenlijk geen nachtvoedingen meer nodig heeft, de nacht nog steeds heel veel onderbrekingen kent en je baby niet wil doorslapen?
Slaap: de nummer één zorg van ouders
Slapen is met stip het onderwerp waar de meeste ouders last van ervaren. Als je baby overdag niet goed slaapt, dan kun je daar redelijk goed mee omgaan. Maar consequent een te korte nachtrust hebben, breekt de meeste ouders vroeg of laat op.
Waarom je baby ‘s nachts niet doorslaapt
Hoe komt het eigenlijk dat je baby niet kan doorslapen in de nacht? Wanneer je je kindje gaat leren om door te slapen, hoef je niet te voorkomen dat hij ‘s nachts wakker wordt. In principe is het normaal dat dat enkele keren per nacht gebeurt. Wij slapen immers allemaal in aaneengesloten slaapcycli. Tussendoor kunnen we wakker worden, maar dan vallen we weer in slaap. Dat is wat baby’s vaak nog niet onder de knie hebben.
Wanneer je baby niet goed (in)slaapt, kan dat te maken hebben met verschillende factoren. Het kan zijn dat er fysieke onrust is, oftewel lichamelijke ongemakken. Maar denk ook aan een verkeerde slaaphoeveelheid en slaapspreiding. Of je kindje weet gewoon niet hoe hij zelf in slaap moet vallen, omdat hij altijd door papa of mama in slaap wordt geholpen. Laten we eens kijken wat er allemaal bij komt kijken om te zorgen dat je kindje goed kan slapen.
Fysieke onrust
Is er onrust, dan is er weinig slaap. Vaak zie je bij een kleine baby de nachten over het algemeen nog wel goed gaan, terwijl er overdag amper nog slaapjes gedaan worden. Na verloop van tijd verandert dit vaak naar zowel overdag als ‘s nachts slecht slapen. Onrust zorgt ervoor dat je baby steeds wordt gewekt en zo went aan kort slapen. Je kindje wil elke keer opnieuw getroost worden, omdat het anders de slaap niet kan vatten. Die hulp went en geeft een verkeerde slaapbasis: de slaapassociaties. Het zorgt voor korter en slechter slapen, waardoor het slapen nog moeizamer gaat. Dit alles samen zorgt er dan weer voor dat er ook lichter wordt geslapen. Voordat je het weet, ben je terechtgekomen in een vicieuze cirkel.
De oorzaak van onrust
Bij slecht slapende baby’s is er altijd onrust. De hamvraag is: welke onrust? Als onrust door oververmoeidheid wordt veroorzaakt, dan kun je dit als slaapcoach wel verhelpen. Maar wanneer je met echte onruststokers te maken hebt, zoals reflux, koemelkallergie en eczeem, dan is het noodzakelijk dat er een specialist geraadpleegd wordt. Tijdens deze periode kun je toch al gaan werken aan het slaapgedrag van je baby. Ondertussen wordt de onrust verholpen. Vaak geeft het meer vertrouwen wanneer je weet waar de onrust vandaan komt. Het is belangrijk te begrijpen waarom je kindje slaapt zoals het nu slaapt. Dat geeft meer vertrouwen, rust en geduld. Daardoor ervaar je dan weer minder wanhoop en moedeloosheid.
Timing
Timing is belangrijk om je kindje te laten slapen. Ben je nl. te vroeg dan kan het zijn dat je kindje nog niet moe genoeg is en het lang duurt voordat hij in slaap valt. Een kort slaapje kan bijv. het gevolg zijn, maar ook veel waken in de nacht of vroeg waken. Maar is je kindje te lang wakker dan zal het lichaam meer van het wakkerhormoon cortisol moeten aanmaken om wakker en alert te blijven. Al je te veel cortisol produceert kan dit ervoor zorgen dat je een kindje hebt die hyper en actief gedrag vertoont en die zich moeilijk aan slaap kan overgeven. Alertheid en hyperactiviteit zijn dus net zo goed slaapsignalen als moeheid. Slaapt hij eenmaal dan wordt vaak de diepe slaap niet gehaald, waardoor er een grote kans is dat er een kort slaapje volgt en bijv. veel waken in de nacht.
In beide gevallen kan het zijn dat je hulp moet gaan bieden om je kindje te laten slapen en dat kan weer leiden tot een afhankelijke slaapassociatie, waarbij je kindje straks alleen nog maar kan slapen met jouw hulp. Inspelen op natuurlijke ritmes is hierbij de key en daar kunnen wakkertijden je bij helpen.
Het resultaat van een minder timing
Het resultaat van al die onderbrekingen in de slaap van je baby, is dat er per saldo een slaaptekort wordt opgebouwd. Dat zorgt vrijwel altijd voor veel nachtelijk waken, moeizamer inslapen in de avond en het nodig hebben van meer hulp. Deze rommelige avonden en nachten komen voort uit het feit dat de nacht een spiegel van de dag is.
De juiste timing
De juiste timing is afhankelijk van de leeftijd van je kind. Hiervoor werk je met wakkertijden. De wakkertijden staan voor de maximale tijden dat je baby tussen de slaapjes door wakker kan zijn. De wakkertijden zijn gebaseerd op het natuurlijke ritme van je baby: het biologische ritme. Naarmate je kindje ouder wordt, gaat het biologische ritme veranderen. Daarom zijn er verschillende wakkertijden per leeftijd. Je werkt dus niet met vaste slaaptijden. Door in te spelen op de natuurlijke ritmes, biedt je je baby de mogelijkheid om te gaan slapen op de piek van zijn moeheid, wanneer de slaapdrang het hoogst is.
De juiste slaaphoeveelheid
Het is erg belangrijk dat je baby voldoende slaapt. Maar wat is een normale slaaphoeveelheid? De normale slaaphoeveelheid is afhankelijk per leeftijd. Hier is veel onderzoek naar gedaan, waaruit een gemiddeld aantal slaapuren per etmaal is ontstaan. Het gaat hier om een gemiddelde en er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen op de regel.
Het gemiddeld aantal uren slaap per 24 uur voor een kind:
- 0-2 maanden: 15-16 uur
- 2-8: maanden: 14-16 uur
- 8-12: maanden: 14-15 uur
- 1-2 jaar: 13-14 uur
- 2-3 jaar: 13 uur
- 3-4 jaar: 11-13 uur
Te weinig of te veel slaap
Te weinig of te veel slaap heeft invloed op het in slaap vallen, want dat gaat dan moeizaam. Ook de nacht verloopt dan vaak rommelig. Je baby is vroeg wakker, lang wakker, etc. Omdat het slapen zo moeizaam gaat, ga je vaak meer hulp geven om je kindje (weer) te laten slapen en gaat het afhankelijk worden van jouw hulp. Als blijkt dat jouw baby ver boven of onder het gemiddeld aantal slaapuren zit en het slapen slecht gaat, is het belangrijk om voor meer of juist minder slaap te zorgen.
Je baby kan niet meer in slaap vallen
Voor een ongestoorde nachtrust is het belangrijk dat je kindje leert hoe het zichzelf kan troosten en weer in slaap kan vallen, in plaats van dat het de ouders nodig heeft om weer verder te kunnen slapen. Het komt veel voor dat baby’s ‘s nachts een ouder nodig hebben. Deze baby’s hebben dus een afhankelijke slaapassociatie.
De afhankelijke slaapassociatie is vaak ontstaan, doordat een baby niet kan slapen. Wij als ouders zijn experts geworden in het verzinnen van methodes om ons kind te laten slapen. Vaak sta je er niet bij stil dat dit er op lange termijn voor kan zorgen dat je kindje niet meer zonder kan. Het heeft jou telkens weer nodig bij elk slaapje. Er is dan sprake van een afhankelijke slaapassociatie, terwijl je je baby juist een onafhankelijke slaapassociatie wil aanleren.
Voorbeelden van slaapassociaties
Slaapassociaties zijn vooral bekend om de dingen die een baby nodig heeft om in slaap te vallen. Er zijn legio voorbeelden te noemen die worden ingezet om baby’s weer in slaap te helpen. Voorbeelden die regelmatig terugkomen zijn:
- de baby een flesje geven
- de baby borstvoeding geven
- de baby wiegen
- met de baby lopen
- het handje van de baby vasthouden
- het speentje continu teruggeven
- naast het bedje gaan liggen
- de baby meenemen in het bed van de ouders
- in de kamer bij de baby gaan zitten
- de baby kan alleen in de armen van de ouders in slaap vallen
- de baby in slaap aaien
Je baby wordt afhankelijk van hulp bij het slapen
De genoemde associaties zijn afhankelijk: de baby heeft iets of iemand nodig om de slaap te kunnen vatten. Dat betekent dat deze dingen steeds opnieuw nodig zijn; voor ieder slaapje, na iedere slaapcyclus of als de baby tussentijds waakt. Als een soort check, zal de baby ook steeds lichter slapen. Naarmate kinderen ouder worden, zijn ze hier meer op gespitst. Dit is een reden voor slapende baby’s om ineens wakker te worden, zodra een ouder er ook maar aan denkt om ze neer te gaan leggen. Het kan ook de reden zijn waardoor slaapjes veranderen in hazenslaapjes. Dit is logisch: als die hulp je alles is en alles gaat weg, dan is er niets.
Je baby zelf leren slapen
Het is voor ouders erg lastig om te stoppen met het geven van hulp, omdat er vaak protest van je kindje komt. Dat is logisch: iets waaraan het gewend is, wordt ineens niet meer gegeven. Met een liefdevolle en consequente aanpak is het echt mogelijk om je baby zelfstandig te leren slapen. Hiervoor is het nodig dat je onafhankelijke slaapassociaties creëert. Het bedtijdritueel is hierbij belangrijk.
Onafhankelijke slaapassociaties aanleren
In het bedtijdritueel begint de slaapassociatie voor je baby al. Het toepassen van een bedtijdritueel bij elk slaapje zorgt ervoor dat je kindje weet wat er komen gaat en het zal zich hierdoor makkelijker overgeven aan de slaap. Wanneer je kindje in bed ligt, kun je het bijvoorbeeld een knuffeltje geven en/of een speen (vanaf acht maanden kan je baby zelf de speen bedienen). De eigen slaapkamer is herkenbaar en de slaapzak om het lijfje geeft je kind een vertrouwd gevoel. Ook een muziekje kan rust geven. Het is van belang dat al deze associaties onafhankelijk zijn van jou. Je kindje heeft jou niet nodig om deze associaties te ‘bedienen’. Als het ‘s nachts wakker wordt, kan het zijn troost vinden in zijn knuffel, die nog steeds in bed ligt. Het kan zelf zijn speentje pakken. En het ligt ook nog eens in zijn vertrouwde bedje in zijn vertrouwde kamertje. Dat zijn de onafhankelijke slaapassociaties die je kindje helpen bij het lekker kunnen slapen.
Hulp bij het aanleren van de juiste slaapgewoonte
Slaapassociaties zijn dus positief of negatief. Wanneer je je baby de juiste slaapgewoonte wil aanleren, wil je de negatieve slaapassociaties gaan vervangen door positieve. Er komt veel bij kijken om je baby in een fijn ritme te krijgen. Lukt het jou maar niet om je kindje door te laten slapen en breekt het vele nachtelijke waken je inmiddels op, dan is er hulp. Zo krijgen jij en je hele gezin meer rust.
Toch nog hulp nodig? Puur Slaapcoaching voor je baby!
Ben je na het lezen van dit blog geïnteresseerd geraakt over de methode en heb je behoefte aan een slaapcoach voor je baby? Bel dan naar 0618143496 of stuur een mail naar info@puurslaapcoaching.nl. Je kunt ook ons e-book downloaden, met extra tips en adviezen over het slapen van je baby.
Veel succes!
Liefs, Wendy
